William Stanley Jevons (1835-1882) was een Britse econoom en filosoof die bekend werd door zijn baanbrekende werk in de economie en de logica. Hij speelde een sleutelrol in de ontwikkeling van de marginale nutsleer en was een pionier in de toepassing van wiskundige methoden binnen de economie.
Inhoudsopgave
Het Leven en Opleiding van William Stanley Jevons
William Stanley Jevons werd geboren op 1 september 1835 in Liverpool, Engeland. Hij kwam uit een intellectueel en welgesteld gezin. Zijn vader, Thomas Jevons, was een metaalhandelaar en uitvinder, en zijn moeder, Mary Anne Roscoe, kwam uit een familie met een sterke literaire achtergrond. De familie Jevons stimuleerde een intellectuele sfeer waarin William al vroeg zijn interesse in wetenschap, filosofie en economie kon ontwikkelen.
Op jonge leeftijd studeerde Jevons aan University College School in Londen, waar hij blijk gaf van een sterke aanleg voor de exacte wetenschappen. Zijn interesse in economie werd echter gewekt tijdens zijn studie aan University College London (UCL), waar hij ook scheikunde studeerde. Hoewel hij in eerste instantie van plan was om een wetenschappelijke carrière te volgen, veranderde zijn pad drastisch toen hij een baan als mijninspecteur in Australië accepteerde. Hier kreeg hij de kans om de relatie tussen grondstoffen, arbeid en economische waarde van dichtbij te bestuderen.
Invloed van Australië op Zijn Denkwijze
Tijdens zijn tijd in Australië (1854-1859) ontwikkelde Jevons een diepe interesse in economie en logica. Het was in deze periode dat hij begon na te denken over de economische mechanismen van aanbod, vraag en prijs. Zijn werk als mijninspecteur bracht hem in direct contact met fluctuaties in grondstofprijzen, wat een belangrijke invloed had op zijn latere ontwikkeling van de marginale nutsleer. De praktische ervaringen in de mijnindustrie voedden zijn theoretische werk en gaven hem inzicht in de aard van economische waarde en de prijsmechanismen van goederen.
Na zijn terugkeer in Engeland in 1859 hervatte Jevons zijn academische carrière en richtte hij zich volledig op economische en logische theorieën. Hij zette zijn studie voort aan University College London, waar hij zijn academische interesses verder ontwikkelde.
De Marginale Nutsleer: Een Revolutie in de Economie
Ontwikkeling van de Theorie
Een van de meest invloedrijke bijdragen van William Stanley Jevons aan de economische wetenschap is zijn ontwikkeling van de marginale nutsleer. De marginale nutsleer, die onafhankelijk werd ontwikkeld door andere economen zoals Carl Menger en Léon Walras, stelt dat de waarde van een goed of dienst wordt bepaald door het nut van de laatste eenheid die wordt geconsumeerd, oftewel de marginale eenheid. Voor Jevons was het centrale principe van economische waarde niet de totale productie, maar eerder het marginale nut van de laatste gebruikte eenheid van een goed.
Jevons publiceerde zijn belangrijkste werk over dit onderwerp, The Theory of Political Economy, in 1871. In dit werk zette hij zijn theorie uiteen dat economische beslissingen niet alleen worden genomen op basis van objectieve factoren zoals productiekosten, maar ook op basis van subjectieve oordelen van consumenten over het nut van de goederen die zij consumeren. Hij introduceerde de term ‘marginaal’ om deze ideeën te beschrijven en benadrukte dat de waarde van een goed afhankelijk is van de laatste toegevoegde eenheid aan de consumptie, en niet van de gehele voorraad van dat goed.
Impact op de Economische Theorie
De introductie van de marginale nutsleer bracht een fundamentele verschuiving teweeg in het economische denken. Vóór Jevons en zijn tijdgenoten werd waarde voornamelijk gezien vanuit een kostenperspectief, waarbij productiekosten en arbeid centraal stonden in de waardebepaling. Jevons bracht de focus van de kosten naar het nut dat consumenten uit een goed of dienst halen, wat leidde tot een meer consumentgericht begrip van markten en prijzen.
Zijn ideeën vormden de kern van wat later bekend werd als de ‘Marginale Revolutie’ in de economie. Deze revolutie markeerde de overgang van klassieke naar neoklassieke economie, waarin wiskundige methoden steeds belangrijker werden. De invloed van Jevons’ werk is vandaag de dag nog steeds merkbaar, vooral in micro-economische theorieën die de nadruk leggen op het gedrag van individuen en bedrijven in markten.
Bijdragen aan de Logica: Innovaties en Toepassingen
Ontwikkeling van de Symbolische Logica
Naast zijn werk in de economie leverde William Stanley Jevons ook belangrijke bijdragen aan de ontwikkeling van de logica, met name de symbolische logica. Hij volgde in de voetsporen van George Boole, die de grondslagen legde voor de formele logica. Jevons breidde deze ideeën uit en ontwikkelde nieuwe methoden om logische problemen op te lossen.
Een van zijn belangrijkste bijdragen was de introductie van de “logische machine”, een mechanische rekenmachine die hij ontwierp om logische stellingen te bewijzen. Deze machine, die hij in 1866 presenteerde, was een van de eerste pogingen om mechanische middelen te gebruiken om logische redeneringen te automatiseren. Hoewel de machine eenvoudig was vergeleken met moderne computers, was het een belangrijke stap in de richting van het ontwikkelen van geautomatiseerde logica.
Invloed op de Wiskundige Logica
Jevons’ werk in de logica had een aanzienlijke invloed op de ontwikkeling van de wiskundige logica, een tak van de filosofie die zich richt op het gebruik van wiskundige methoden om logische problemen op te lossen. Zijn boek The Principles of Science (1874) was een baanbrekend werk waarin hij niet alleen zijn ideeën over logica presenteerde, maar ook zijn visie op de rol van de wetenschap in het menselijke kennisproces. In dit boek stelde hij dat wetenschap de basis is van alle ware kennis en dat logische en wiskundige methoden cruciaal zijn voor wetenschappelijk onderzoek.
Jevons beschouwde de toepassing van wiskundige methoden in de logica en de wetenschap als essentieel om nauwkeurigheid en objectiviteit te waarborgen. Hij was van mening dat logica, net als de economie, geen plaats had voor subjectieve oordelen en dat deductieve methoden de sleutel waren tot het begrijpen van complexe wetenschappelijke en filosofische vraagstukken.
Erfenis en Invloed van William Stanley Jevons
Langdurige Invloed op de Economie
Het werk van Jevons heeft blijvende invloed gehad op de economische wetenschap. Zijn bijdragen aan de marginale nutsleer vormen de basis voor veel moderne economische modellen, vooral in de micro-economie. Concepten zoals marginale kosten, marginale opbrengsten en het idee van marktevenwicht zijn nu wijdverbreid in het economische onderwijs en de praktijk. Bovendien wordt zijn werk beschouwd als een van de eerste succesvolle pogingen om wiskunde toe te passen op economische vraagstukken, wat leidde tot de verdere wiskundige formalisering van het vakgebied in de 20e eeuw.
Invloed op de Filosofie en Logica
Hoewel Jevons het meest bekend is om zijn economische werk, worden zijn bijdragen aan de logica en de filosofie van de wetenschap ook nog steeds erkend. Zijn werk op het gebied van symbolische logica heeft de weg vrijgemaakt voor latere denkers zoals Bertrand Russell en Ludwig Wittgenstein, die de logische methoden verder hebben verfijnd en toegepast op filosofische vraagstukken. Daarnaast heeft zijn opvatting van wetenschap als een fundamenteel logische onderneming invloed gehad op de filosofie van de wetenschap, een veld dat in de 20e eeuw steeds meer de nadruk legde op wiskundige en logische methoden.
De logische machine die Jevons ontwikkelde, hoewel primitief, was een vroege voorloper van de moderne computer en wordt vaak gezien als een belangrijke stap in de ontwikkeling van de kunstmatige intelligentie en de automatisering van redeneringsprocessen. Zijn pogingen om mechanische en wiskundige methoden toe te passen op logica waren visionair en hebben bijgedragen aan de verdere ontwikkeling van de logische en computationele wetenschappen.
Conclusie
William Stanley Jevons was een veelzijdige denker wiens werk zowel de economie als de logica fundamenteel heeft veranderd. Zijn ontwikkeling van de marginale nutsleer leidde tot een revolutie in het economische denken, terwijl zijn bijdragen aan de symbolische logica en wetenschap hem tot een belangrijke figuur maakten in de filosofie. Zijn ideeën over economische waarde, gebaseerd op subjectief nut, en zijn pogingen om logische redeneringen te automatiseren, hebben zijn plaats verzekerd als een van de grote pioniers van de moderne wetenschap.
Hoewel hij stierf op jonge leeftijd, is zijn intellectuele erfenis blijvend. Zijn werk vormt nog steeds de basis voor veel moderne economische en logische theorieën, en zijn methodologische benadering heeft generaties wetenschappers en denkers beïnvloed. William Stanley Jevons blijft een belangrijk voorbeeld van hoe wetenschap en filosofie elkaar kunnen versterken in de zoektocht naar kennis en begrip.
Bronnen en meer informatie
- Stanford Encyclopedia of Philosophy. William Stanley Jevons. Bezocht op 15 september 2023.
- Backhouse, Roger E. The Ordinary Business of Life: A History of Economics from the Ancient World to the Twenty-First Century. Princeton University Press, 2002.
- Schabas, Margaret. A World Ruled by Number: William Stanley Jevons and the Rise of Mathematical Economics. Princeton University Press, 1990.
- Afbeelding: The original uploader was Radeksz at English Wikipedia., Public domain, via Wikimedia Commons
