Martin Seligman: Een Filosoof van Positieve Psychologie

Martin Seligman is een vooraanstaand psycholoog en filosoof die wereldwijd bekend staat om zijn baanbrekende werk op het gebied van positieve psychologie. Zijn theorieën en onderzoek hebben een diepgaande invloed gehad op hoe we denken over menselijk welzijn, geluk en veerkracht. In dit artikel zullen we het leven en werk van Martin Seligman verkennen, zijn belangrijkste bijdragen aan de psychologie bespreken en de impact van zijn ideeën op de moderne samenleving onderzoeken.

Het Leven van Martin Seligman

Martin E.P. Seligman werd geboren op 12 augustus 1942 in Albany, New York, Verenigde Staten. Hij studeerde aan de Princeton University en behaalde zijn doctoraat in de psychologie aan de University of Pennsylvania. Seligman heeft een indrukwekkende academische carrière achter de rug en heeft lesgegeven aan vooraanstaande universiteiten, waaronder Harvard en de University of Pennsylvania.

De Weg naar Positieve Psychologie

Martin Seligman begon zijn carrière met onderzoek naar conditionering en gedragspsychologie, en hij werd bekend om zijn werk op het gebied van ‘learned helplessness’ (aangeleerde hulpeloosheid). Hij ontdekte dat mensen die herhaaldelijk geconfronteerd werden met onvermijdbare negatieve gebeurtenissen de neiging hadden om een gevoel van hulpeloosheid te ontwikkelen, zelfs wanneer er later mogelijkheden waren om de situatie te veranderen. Dit onderzoek leidde tot een dieper begrip van depressie en motivatie.

In de jaren 90 begon Seligman echter een verschuiving in zijn denken te ervaren. Hij begon zich af te vragen waarom de psychologie zich voornamelijk richtte op het begrijpen van problemen en stoornissen, en waarom er zo weinig aandacht werd besteed aan het bevorderen van menselijk welzijn en geluk. Dit leidde tot de ontwikkeling van wat nu bekend staat als de positieve psychologie.

Positieve Psychologie: De Kernideeën

De positieve psychologie, een beweging die Seligman pionierde, heeft als doel het begrijpen en bevorderen van menselijk welzijn en geluk. Het verschuift de focus van psychologisch lijden naar psychologisch welbevinden en bloei. Enkele kernideeën van de positieve psychologie zijn:

1. Authenticiteit

Seligman benadrukt het belang van het kennen van je ware zelf en het leven in overeenstemming met je waarden en sterktes. Authenticiteit draagt bij aan een dieper gevoel van welzijn.

2. Positieve emoties

De positieve psychologie moedigt het cultiveren van positieve emoties aan, zoals dankbaarheid, vreugde en liefde. Deze emoties dragen bij aan een gelukkiger en bevredigender leven.

3. Karaktersterktes

Seligman ontwikkelde met Christopher Peterson de “VIA Character Strengths Classification,” een systeem dat 24 universele karaktersterktes identificeert. Het begrijpen en benutten van deze sterke punten kan leiden tot persoonlijke groei en welzijn.

4. Flow

Seligman introduceerde het concept van “flow,” een toestand van totale betrokkenheid en voldoening bij een activiteit. Het ervaren van flow draagt bij aan een gevoel van vervulling.

Flourish: A visionary new understanding of happiness and well-being

In zijn boek “Flourish” uit 2011 introduceerde Martin Seligman het concept van “Well-Being Theory” en legde hij uit hoe hij welzijn meet. Volgens Seligman moet iets aan drie belangrijke eigenschappen voldoen om als een element van welzijn te worden beschouwd:

1. Bijdrage aan Welzijn: Het element moet positief bijdragen aan het algehele welzijn van een individu.
2. Intrinsieke Streven: Veel mensen moeten het nastreven omwille van zichzelf, niet alleen als een middel om andere elementen van welzijn te bereiken.
3. Onafhankelijke Definitie en Meting: Het moet een definitie en meetmethode hebben die onderscheidend is van de andere elementen van welzijn.

Seligman identificeerde vijf kernelementen die welzijn samenstellen, handig onthouden met het acroniem PERMA:

1. Positieve Emotie (Positive Emotion): Dit subjectieve element omvat het ervaren van positieve emoties die bijdragen aan het welzijn van een persoon.
2. Betrokkenheid (Engagement): Vergelijkbaar met positieve emotie, is betrokkenheid subjectief en heeft betrekking op de aanwezigheid van een “flow-state”, waarin een individu volledig opgaat in een activiteit.
3. Relaties(Relationships): Welzijn wordt beïnvloed door de aanwezigheid van betekenisvolle relaties, of het nu gaat om vrienden, familie of sociale verbindingen.
4. Betekenis (Meaning): Welzijn wordt verrijkt wanneer individuen een gevoel van doel en verbondenheid ervaren met iets groters dan henzelf.
5. Prestatie (Achievement): Zelfs als prestatie niet noodzakelijkerwijs positieve emoties, betekenis of verbeterde relaties met zich meebrengt, blijft het een fundamenteel element dat voor zichzelf wordt nagestreefd.

Het is vermeldenswaard dat deze theorieën van Seligman nog niet empirisch zijn gevalideerd. Niettemin hebben ze aanzienlijke interesse gewekt in de psychologie en het welzijnsonderzoek.

In juli 2011 adviseerde Seligman de Britse premier David Cameron om welzijn naast financiële welvaart te overwegen bij het beoordelen van de welvaart van een natie. Hij verscheen op Newsnight voor een interview met Jeremy Paxman, waarin hij zijn ideeën besprak en zijn sterke interesse in het concept van welzijn benadrukte, waarbij hij benadrukte dat het belangrijk is om welzijn als een cruciaal aspect van maatschappelijke vooruitgang te beschouwen.

Impact op de Samenleving

De ideeën van Martin Seligman hebben een aanzienlijke invloed gehad op verschillende aspecten van de samenleving:

Onderwijs

Positieve psychologie heeft het onderwijs beïnvloed door het belang te benadrukken van het cultiveren van karaktersterktes en het bevorderen van een positieve leeromgeving. Scholen over de hele wereld hebben programma’s geïmplementeerd die gebaseerd zijn op Seligman’s ideeën.

Therapie

De positieve psychologie heeft therapeuten geholpen om een breder scala aan benaderingen te ontwikkelen om het welzijn van hun cliënten te bevorderen. Dit heeft geleid tot de integratie van positieve interventies in de psychologische praktijk.

Organisaties

Bedrijven en organisaties hebben de principes van positieve psychologie toegepast om de tevredenheid en betrokkenheid van medewerkers te vergroten, wat kan leiden tot verbeterde prestaties en productiviteit.

Kritiek en Controverses

Hoewel de positieve psychologie veel lof heeft ontvangen, heeft het ook kritiek en controverses veroorzaakt. Sommige critici beweren dat het te simplistisch is en dat het de complexiteit van menselijke problemen negeert. Anderen suggereren dat het een te individualistische benadering van welzijn promoot, zonder voldoende aandacht te besteden aan bredere sociale en economische factoren.

Conclusie

Martin Seligman is een opmerkelijke figuur in de wereld van de psychologie en filosofie, wiens werk heeft bijgedragen aan een verschuiving in de manier waarop we denken over menselijk welzijn en geluk. Zijn pionierswerk op het gebied van positieve psychologie heeft geleid tot positieve veranderingen in onderwijs, therapie en organisaties over de hele wereld. Ondanks enige kritiek blijft zijn invloed diepgaand en blijft hij een inspiratiebron voor diegenen die streven naar een bevredigender en betekenisvoller leven.

Bronnen:

1. Seligman, M. E. P. (2011). Flourish: A visionary new understanding of happiness and well-being. Free Press.
2. Seligman, M. E. P., & Csikszentmihalyi, M. (2000). Positive psychology: An introduction. American Psychologist, 55(1), 5-14.
3. Seligman, M. E. (2002). “Authentic happiness: Using the new positive psychology to realize your potential for lasting fulfillment.” Simon and Schuster.
4. Peterson, C., & Seligman, M. E. P. (2004). Character strengths and virtues: A handbook and classification. Oxford University Press.
5. Afbeelding: Flickr_-_The_U.S._Army_-_Comprehensive_Soldiers_Fitness_(1).jpg: The U.S. Armyderivative work: Sargoth, Public domain, via Wikimedia Commons